لا غنى مع اسراف.

نيست توانگريى با اسرافى، يعنى توانگرى با اسراف باقى نمى‏ماند و هر چند توانگرى زياد باشد با اسراف زود زايل مى‏شود.

لا يدرك مع الحمق مطلب.

دريافته نمى‏شود با حماقت و كم عقلى هيچ مطلبى.

لا قرين كحسن الخلق.

نيست همراه و رفيقى مانند نيكوئى خوى، زيرا كه هر كه با او رفيق و همراه باشد هميشه در راحت باشد.

لا جهاد كجهاد النّفس.

نيست جهادى مانند جهاد با نفس، يعنى آن بهترين جهادهاست چنانكه مكرّر مذكور شد.

لا فقه لمن لا يديم الدّرس.

نيست فقهى از براى كسى كه دايمى ندارد درس را، «فقه» در لغت بمعنى فهم است و شايع شده استعمال آن در علم بأحكام شرعيّه و در اينجا هر يك از آنها مراد مى‏تواند بود.

لا تجتمع الشّبيبة و الهرم.

جمع نمى‏شود جوانى و پيرى

لا يجتمع الجوع و المرض.

جمع نمى‏شود گرسنگى و بيمارى، مراد ترغيب در گرسنگيست و اين كه مانع مى‏شود از بيماريها.

لا تجتمع الصّحّة و النّهم.

جمع نمى‏شود تندرستى و حرص، اين همان مضمون «لا صحّة مع نهم» است كه قبل از اين در همين فصل مذكور و شرح شد.

لا تجتمع الشّهوة و الحكمة.

جمع نمى‏شود شهوت و حكمت، يعنى دوستى لذّتها و ترغيب در آنها و علم و عمل راست درست.

لا يجتمع العقل و الهوى.

جمع نمى‏شود عقل و هوى و هوس.

لا تجتمع الآخرة و الدّنيا.

جمع نمى‏شود آخرت و دنيا، ظاهر اينست كه مراد كامل هر يك از آنها باشد با كامل ديگرى.

لا يجتمع الفناء و البقاء.

جمع نمى‏شود فنا و بقا، مراد ازين نيز جمع نشدن دنياست با آخرت.

لا يجتمع حبّ المال و الثّناء.

جمع نمى‏شود دوستى مال و ثنا، يعنى مدح و ستايش مردم.

لا يجتمع الورع و الطّمع.

جمع نمى‏شود پرهيزگارى و طمع.