خانواده موفق يعني تپيدن يك قلب در سينه همه اعضاي آن، يعني روحي مشترك در چندين كالبد كه باعث مي شود همگام و همراه يكديگر به سمت كمال ره بپيمايند. در اين خانواده، وحدت، هماهنگي و انسجام اهميت بسيار دارد، تفرقه جايي ندارد و كار ها با شور و مشورت سرانجام مي گيرند.براي داشتن يك كانون گرم و موفق بايد قدم اول را درست برداريم و آن انتخاب همسر با ملاك هاي اسلامي است كه مهم ترين آنها، ايمان و باورهاي صحيح، حسن خلق، تقوا و سلامت جسمي و رواني است. در اين صورت است كه مي توان به داشتن خانواده اي موفق اميد وار بود.
معيار قرآني خانواده هاي موفق در آيه ۲۱ سوره روم ذكر شده است كه مي فرمايد: « و من آياته ان خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا إليها و جعل بينكم مّودّة و رحمة إن في ذلك لايات لقوم يتفكرون.»
از همين آيه ابن سينا سود جسته و اساس توفيق هر خانواده را بر چهار ركن «آرامش و سكون، عشق، رحمت و اخلاق» مي داند. از اين رو خانواده هايي كه سنگ زيربناي زندگي خود را بر پايه اركان ياد شده بگذارند موفق محسوب مي شوند.
از ديگر ويژگي هاي خانواده موفق مي توان به اين نكات نيز اشاره كرد: خانواده اي كه از عواطف و اخلاق و ديانت اشباع شده و بستري گرديده باشد براي رشد معنوي اعضاي آن، زمينه اي براي بروز پاكي و عدالت هم در بين اعضاي خود و هم در سطح اجتماع خواهد شد. 
در خانواده موفق زن و مرد تعهداتي را كه نسبت به يكديگر و مسئوليتي كه در قبال فرزندان دارند، همواره در نظر مي گيرند به همين دليل آنها در تربيت فرزندان سالم و صالح حداكثر تلاش را مي نمايند و با هر گونه امكاناتي سازگار مي باشند.
به اين ترتيب، نه تنها در كشمكش زمان مايوس نمي شوند، بلكه گام ديگر را اميدوارتر بر مي دارند. يك خانواده خوشبخت براي كسب موفقيت، در جهت پرورش مهارت هاي ارتباطي خود قدم بر مي دارد و در راستاي تحكيم ساختار خانواده، آنها را به كار مي برد. فراگيري روابط مناسب در آغاز، كار دشواري به نظر مي رسد اما گذشتن از هر يك از مراحل آموزشي، به صورت عادت در خواهد آمد. در خانواده ايده آل با ويژگي هايي روبه رو مي شويم كه همه حكايت از يكي شدن آرزوها، خواسته ها و حتي رؤياهاي زوجين دارد. بر تحكيم روابط بين يكديگر تاكيد مي ورزند و براي حفظ آن از نفوذ و مداخله نگرش هاي مخرب و زيان آور دوري مي كنند. تدابيري كه براي اداره خانواده در پيش گرفته مي شود، نياز ها و منافع همه اعضاي خانواده را در بردارد و تصميم گيري ها به گونه اي است كه به نياز همه اعضا توجه مي شود. در اين خانواده ها عشق و صميميت تقويت مي شود وهريك از زوجين تلاش خودرا به كارمي گيرد تا روابط محبت آميز خود را با همسرش تداوم بخشيده و كانون خانوادگي خود را گرم نگه دارد.
يك زوج موفق، علاوه بر اين كه مي توانند احساسات و عواطف خود را بيان كنند مي توانند هنگام بروز موارد تنش زا، بر رفتارهاي خود تسلط داشته و با شيوه اي صحيح اختلاف ها را برطرف و تضاد ها را حل كنند و آرامش را به خانه باز گردانده و محيطي مناسب براي پرورش و تكامل يكديگر و فرزندان خود فراهم سازند.
انعطاف پذيري، گذشت و قدرداني از زحمات يكديگر، از ديگر مشخصه هاي بارز اين خانواده هاست. به طور كلي معيارهاي قوام و پايداري يك زندگي و به تبع آن، توفيق در زندگي مشترك را مي توان در شش اصل خلاصه كرد: نخست اصل « تفاوت ميان زن و مرد»، چرا كه اطلاع از كم و كيف اين تفاوت ها راهگشاي زندگي است و خوشبختي تمام اعضاي اين كانون مقدس را تامين مي كند. در پرتو همين دريافت، احترام به آنها كه پديد آورنده اصل دوم است ديده مي شود و اصل ياد شده«تعاون در خانواده » مي باشد، بخصوص آن كه در پي خود «گذشت و ايثار» كه اصل سوم است، نيز وجود داشته باشد. 
همچنين در مثلث مذكور«تفاوت، تعاون و گذشت» نقش اساسي در« تفاهم» به عنوان اصل چهارم و اساسي بين اعضاي اين جامعه كوچك و ايجاد «توازن» (اصل پنجم) در زندگي خانوادگي دارد.از اين رو، هر خانواده با گذر از اين مراحل است كه در مي يابد«تبادل انديشه» به عنوان اصل ششم در توفيق خانواده چه تاثير عظيمي در بهبود روابط خانوادگي دارد.
در يك خانواده مطلوب و موفق اسلامي سلسله مراتب به خوبي رعايت مي شود؛ پدر و مادر اقتدار ويژه اي دارند و فرزندان در نوجواني و حتي ميانسالي احترام خاصي براي والدين قائلند. بين زن و شوهر نيز احترام و اقتدار شوهر پذيرفته شده و زن در مواردي مي پذيرد كه مرد تصميم نهايي را بر عهده داشته باشد. در منظومه زن و شوهري، وظايف به خوبي انجام مي شود و مودت و رحمت بين زن و شوهر برقرار و نيازهاي عاطفي دو طرف مورد توجه است. والدين با شور و شوق به وظايف خود عمل مي كنند و بر ارزش وظايف خود آگاهند.
در يك خانواده موفق حدود حجاب، روابط با نامحرمان و حدود در داخل خانه رعايت مي شود. البته همه قيود بايد بر اساس منطق و متعادل باشد وهرگونه افراط در اجراي حدود از سوي مرد در خانواده نه تنها به تعادل روحي و رواني اعضاي خانواده كمك نمي كند، بلكه آسيب هاي جدي به آنان وارد مي سازد و موجب رفتار نا بهنجار و عدم سلامت رواني آنها مي شود.
در خانواده قرآني التزام به تقوا و اجتناب از گناهاني مانند موسيقي و آواز خواني حرام، شراب خواري، غيبت و تهمت و رذايل اخلاقي مانند تكبر و حسد، مورد توافق همه اعضا مي باشد. البته ممكن است لغزش هايي صورت گيرد، ولي بناي افراد بر رعايت تقوا است. حقوق افراد مورد توجه و اصل بر عدالت است. به روابط با خويشاوندان، بويژه والدين زن و شوهر، توجه مي شود و تعامل و حمايت اجتماعي بين خويشاوندان ارزش به شمار مي رود. خانواده موفق از نظر اسلام از هر مشكل و اختلافي مصون نيست، ولي در اختلاف ها حريم ها شكسته نمي شود و افراد پس از فرو نشستن هيجانات، به دنبال حل مشكل و حتي اصلاح و جبران ضعف ها و رفتارهاي نامناسب خود هستند. افزون بر اين، باورهاي ديني پايدار، عدالت محوري و مدارا سه مفهوم مركزي خانواده مطلوب و موفق از ديدگاه اسلام است.
« سيره خانوادگي ائمه(ع) نمونه كامل يك خانواده موفق و مطلوب اسلامي است. در اين خانواده ها رابطه عاطفي بسيار عميق است به گونه اي كه حضرت زهرا(س) عشق و محبت خود را نسبت به حضرت علي(ع) در سخن با سلمان ابراز مي دارد.
امامان معصوم(ع) براي همسران خود شخصيت و اعتبار قائل بودند.دراموراقتصادي، استقلال نظر آنها را ارج مي نهادند.درامورمعنوي ازآن ها كمك مي گرفتند. دربرخورد با فرزندانشان محبت، احترام، بازي با آنان، پذيرش آنان، آزادي و در عين حال نظارت برآنان، رعايت اعتدال بين آنها، دوري از تنبيه و سرزنش وبه طوركلي نرمي ومدارا با آنان را اصل قرارمي دادند.»و نيز بايد گفت خانواده موفق خانواده اي است كه در همه جوانب مثبت و موفقيت آميز، از رشدي متعادل و هماهنگ برخوردار باشد و از افراط وتفريط خودداري كند.
كلام آخر
براي داشتن خانواده اي موفق، بايد فصل اول را درست آغاز كرد با انتخاب همسري شايسته و واجد معيارهاي قرآني، آنچه در فصلي اتفاق مي افتد بر فصل بعدي اثر مي گذارد. بايد تلاش كنيم فصل هاي اوليه را بسازيم تا فصل هاي بعدي تقويت شوند.
داشتن خانواده اي گرم و صميمي و پر از موفقيت آرزوي همه ماست. بايد با تقويت ايمان و احترام به اصل تفاوت، بين زن و مرد، با ايثار و گذشت تعاون را در خانواده اجرايي كنيم تا به تفاهم و توازن كه خمير مايه موفقيت است برسيم و با تبادل انديشه و شور و مشورت در حفظ آن بكوشيم تا همواره طعم موفقيت را بچشيم.  
نويسنده:  فاطمه وحيدي