خواستگار زن است یا مرد؟!

این فقط مخصوص جامعه ما نیست که طبق رسم و عادت قدیمی، خانواده پسر به خواستگاری دختر می روند. حتی این سنت به جوامع شرقی هم محدود نمی شود و ریشه در تاریخ هزاران ساله بشر دارد. خواستگاری پسر از دختر از فطرت مرد و زن نشأت می‌گیرد و مرد همیشه خواهان است و زن خوانده .
به بیان دیگر با وجود مشابهت میان هوش و توانمندی ذهنی دختران و پسران، تفاوتهای موجود در ویژگیهای زیستی و عاطفی دخترها و پسرها ویژگی های شخصیتی متفاوتی به آنها می دهد که بر اساس آن سنت غالب جوامع شکل می گیرد.
این که دخترها در کنار وظیفه خطیر همسری و آرامشگری، از ارزشمندترین قابلیت انسانی یعنی توانایی مادر بودن نیز بهره مندند، نشان دهنده شخصیت کمال جوی زنان است که قابلیت و شایستگی دخیل شدن در پروسه آفرینش را همراه با ویژگی های خاص زیستی و صفات برجسته عاطفی و احساسی در آنها به وجود می آورد. وظیفه بزرگ و سرنوشت ساز مادری از نشانه های شخصیت برتر و کمال وجودی زنان است و به این معناست که زنان از احساساتی لطیف و عواطفی فوق العاده عمیق، برخوردارند که باعث پدید آمدن نگرشها، رفتارها و نیازهای ویژه ای در وجود آنان میشود. در حالی که که مردان دقیقاً برعکس زنان هستند. البته باید توجه داشت که تفاوتهای زیستی و روان شناختی موجود میان زن و مرد هرگز به معنای برتری یکی بر دیگری نیست، بلکه این تفاوتها بیانگر ویژگیها و نیازهای خاص، قابلیتها و مسئولیتهای ویژه و در خور هر کدام از آنها است.
بنابراین برای زنان که وجودشان منبع احساسات، عطوفت و مهرطلبی و تمایل درونیشان مبتنی بر محبوب و معشوق بودن است و دوست دارند که بر دل و جان مرد حاکم باشند ، بسیار دشوار خواهد بود از مردی برای ازدواج خواستگاری کنند و احیاناً جواب رد بشنوند و سراغ فرد دیگری بروند.
باید پذیرفت که این امر با ویژگیهای خاص شخصیتی زنان سازگار نیست. اما درمقابل برای یک مرد بیشتر قابل تحمل است که از دختری خواستگاری کند و پاسخ رد بشنود و بعد از مدتی از دختر دیگری خواستگاری کند و او ناز کند، بهانه بیاورد، شرط بگذارد و نهایتا” جواب منفی بدهد. این سیر معمولاً برای پسرها ادامه دارد تا زمانی که سرانجام از دختری پاسخ مثبت بگیرند.
به بیان دیگر خواستگاری مرد از زن به خاطر بالا بودن ارزش، حیثیت، لطافت، ظرافت و قشنگی زن است.گوهر را در موزه نگهداری می‌کنند و خواستاران جهت دیدن از آن موجود ارزشمند به سراغش می‌روند. به همین دلیل کاملاً خلاف فطرت، احترام و شخصیت زن است که به دنبال مرد برود.
عده ای از خانمها معتقدند که چون قادر به خواستگاری رفتن نیستند پس در انتخاب همسر آزاد نیستند. در حالیکه وقتی آقا پسر به خواستگاری دختر خانم میرود، این دخترها هستند که با قدرت انتخاب برتر، گوینده واژهی آری یا خیر میباشند و پسر تنها شنونده این الفاظ است. بر این اساس پر واضح است که نه تنها خواستگاری آقایان از خانمها به معنای محدودیت آزادی و اختیار خانمها در حق انتخاب همسر نیست بلکه نشاندهنده حق انتخاب بالای آنهاست.
البته لازم به ذکر است که این امر(خواستگاری دختر از پسر) در اسلام رد نشده است بلکه نمونه هایی از آن نیز در زندگی بزرگانی چون حضرت خدیجه (سلام الله علیها) و دختران حضرت شعیب به چشم میخورد.
« ناگهان یكى از آن دو دختر به سراغ موسی آمد در حالى كه با نهایت حیا گام برمى‏داشت، گفت: پدرم از تو دعوت مى‏كند تا مزد آب دادن (به گوسفندان) را كه براى ما انجام دادى به تو بپردازد. هنگامى كه موسى نزد او ( شعیب) آمد و سرگذشت خود را شرح داد، گفت: «نترس، از قوم ظالم نجات یافتى!»
شعیب گفت: «من مى‏خواهم یكى از این دو دخترم را به همسرى تو درآورم…. » (قصص/27 و 25)
راهکار
همانطور که اشاره شد دختر خانم میتواند در شرایطی که از پسری خوشش آمده و او را لایق همسری میداند، از او خواستگاری کند. ولی این امر باید به شکلی صورت پذیرد که اگر پاسخ پسر منفی بود، ارزش معنوی دختر خانم کم نشده و او ضربه روحی نبیند؟
یکی از برترین راهها برای رسیدن به این مقصود استفاده از معرف آشنا و امین است. یعنی اگر دختری خواستار ازدواج با پسری بود نباید خودش مستقیماً خواستگاری نکند بلکه بهتر است ابتدا فرد امینی را که هم او و هم پسر را میشناسد، پیدا کند و موضوع را با او در میان بگذارد. معرف میتواند فردی از خانواده دختر یا یکی از آشنایان و دوستان مشترک طرفین باشد.
سپس معرف باید به صورت غیر مستقیم با فرد مقابل صحبت کرده و او را ترغیب به ازدواج با آن دختر نماید. نکته مهم در این ماجرا آن است که معرف و دختر خانم (چه ازدواج صورت پذیرد چه نپذیرد) باید این راز را تا آخر عمر حفظ کرده و برای پسر و اطرافیان بازگو ننمایند.