تحلیل های غلط نسبت به فقر و ثروت

حضرت در ادامه نصیحت شان به امام حسن (ع) می فرمایند : « ما اَقبَحَ الخُضُوعَ عِندَ الحاجَه»؛ یعنی با این توصیف چقدر زشت است در موقع نیاز ، انسان خود را خوار کند . چون آن رزقی که بناست برای تو بیاید که می آید و آن رزقی هم که برای تو مقدر نشده که نمی آید پس چرا خود را در مقابل صاحبان ثروت سبک و ذلیل می کنی رزقت اضافه نمی شود ، پس چه جای چنین کاری !؟ پس از آن فرمودند : چه زشت است در موقع نیازمندی انسان خود را ذلیل کند می فرمایند :« وَ الجَفا عِندَ الغِنا» ؛ و چه زشت است ستمکاری به هنگام بی نیازی ! چون فکر کرده ای آنچه به تو رسیده است خودت به دست آورده ای نمی فهمی که آنچه به عنوان رزق فعلاً در اختیار توست خداوند چنین مقدر کرده است تا در این شرایط امتحان بدهی فکر می کنی تو خودت به دست آورده ای و مال تو است .
ظلم و تکبر در موقع ثروتمندی از آن جا ناشی می شود که انسان تصور کند خودش این ثروت ها را به دست آورده است و هر کاری دلش بخواهد می تواند با آن ها انجام دهد ولی وقتی فهمید یک قاعده ای در عالم جاری است و طبق آن قاعده و سنت به او چنین ثروتی رسیده است طور دیگری با ثروتش عمل می کند .
در جامعه در رابطه با ثروت دو نوع بینش باطل داریم : یکی فقیری که فکر می کند به نفعش بوده است که بیشتر داشته بشد و دیگری ثروتمندی که فکر می کند دارایی اش برایش بزرگی و کمال است . برای اصلاح چنین افکار غلطی قرآ می فرماید :« فَاَمّا الاِنسانُ اِذا مَا بتَلیه رَبُّهَ» یعنی وقتی پروردگار انسان بخواهد او را امتحان کند دو نوع برخورد با او دارد ، «فَأَکرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَیَقُولُ رَبّی اَکرَمَنِ» ؛ یا او را با ثروت محترم می دارد و او می گوید: پروردگارم مرا گرامی داشت « وَ اَمّا اِذا مَا ابتَلیهُ فَقَدَرَ عَلَیهِ رِزقَهُ فَیَقُولُ رَبّی اَهانَنِ » ، و یا او را با محدود کردن ثروت ، امتحان می کند و او می گوید : پروردگارم مرا سبک شمرد . خداوند پس از طرح این دو بیتش می فرماید : « کَلّا! » یعنی این چنین نیست ! « بَل لا تُکرِمونَ الیَتیم وَ لا تَحاضُّونَ عَلی طَعامِ المِسکین »؛ بلکه شما با ثروتتان باید به وسیله اکرام یتیمان و اطعام مسکینان را فراهم کنید و نکردید با این تصور که فکر کرده اید خداوند شما را ثروتمند کرده چون می خواسته شمار ا بزرگ بدارد . این فرهنگ ، فرهنگ غلطی است که فقر را نشانه خواری و غنا را نشانه بزرگی می داند . اگر می خواهید دریچه معارف اهل بیت (ع) به روی قلبتان باز شود باید از این نوع تحلیل های تاریک دنیای فاصله بگیرید .