پاسداری از حریم خانواده به وسیله امربه معروف و نهی از منکر!
قال الله تعالي: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ»(تحريم/6)
اي كساني كه ايمان آوردهايد! خود و خانواده خويش را از آتشي كه هيزم آن انسانها و سنگها هستند، نگاهداريد.
خداوند در این آیه به مؤمنان دستور میدهد که خود و خانواده خود را از آتشی كه هيزم آن انسانها و سنگها هستند نگهدارند؛ نگهداری خانواده، به تعليم و تربيت و امر به معروف و نهی از منكر و فراهم ساختن محيطی پاك و خالی از هر گونه آلودگی، است. اين برنامهای است كه بايد از نخستين سنگ بنای خانواده، يعنی از مقدّمات ازدواج، و سپس نخستين لحظه تولد فرزند آغاز گردد.
دستور امر به معروف و نهی از منكر، يك دستور عام است، كه همه مسلمين نسبت به يكديگر دارند، ولی از آیه، و رواياتی كه در باره حقوق فرزند و مانند آن در منابع اسلامی وارد شده، به خوبی استفاده میشود كه انسان در مقابل همسر و فرزند خويش، مسئوليت سنگينتری دارد، و موظف است تا آنجا كه میتواند در تعليم و تربيت آنها بكوشد، آنها را از گناه باز دارد و به نيكيها دعوت نمايد، نه اينكه تنها به تغذيه جسم آنها قناعت كند. حق زن و فرزند تنها با تامين هزينه زندگی و مسكن و تغذيه آنها حاصل نمیشود، مهمتر از آن، تغذيه روح و جان آنها و به كار گرفتن اصول تعليم و تربيت صحيح است در حقيقت یک اجتماع بزرگ از واحدهای كوچكی تشكيل میشود كه خانواده نام دارد، و هر گاه اين واحدهای كوچك كه رسيدگی به آن آسانتر است اصلاح گردد كل جامعه اصلاح میشود، و اين مسئوليت در درجه اول بر دوش پدران و مادران است. روایت شده که هنگامی كه آيه فوق نازل شد، یکی از ياران پيامبر اکرم(ص) سؤال كرد: چگونه خانواده خود را از آتش دوزخ حفظ كنم؟ حضرت(ص) فرمودند:
«تامرهم بما امر اللَّه، و تنهاهم عما نهاهم اللَّه، ان اطاعوك كنت قد وقيتهم، و ان عصوك كنت قد قضيت ما عليك»
آنها را امر به معروف و نهی از منكر میكنی، اگر از تو پذيرفتند آنها را از آتش دوزخ حفظ كردهای، و اگر نپذيرفتند وظيفه خود را انجام دادهای
در جامعه اسلامی هر کسی نسبت به دیگری مسئول است و نمیتواند بیتفاوت باشد. در یک خانواده اسلامی نیز افراد خانواده در برابر یکدیگر مسئول میباشند و باید یکدیگر را به خوبیها راهنمایی کنند و از بدیها باز دارند. در روایتی از پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص) نقل شده که:
«ألا كلُّكم راع، و كلُّكم مسئول عن رعيتِهِ، … و الرّجل راع علی اهلِ بيتِهِ، و هو مسئولٌ عنهم، فالمرأة راعية علی اهلِ بيتِ بعلها و ولده، و هی مسئولة عنهم»
به درستی که همه شما مراقب و نگهبان هستید و همه شما مسئول افراد تحت تکفل خود هستید … و مرد مراقب و نگهبان خانواده خود است و در برابر آنها مسئول است. زن نیز مراقب و نگهبان خانواده، شوهر و فرزندش است و او در برابر آنها مسئول است.
بنابر این هر کسی در برابر خانواده خود مسئول است و باید خانواده خود را از خطرات دنیوی و اخروی که ممکن است او را تهدید کند، حفظ کند و با توجه و مراقبت و امر به معروف و نهی از منکر خانواده خود را از آتش دوزخ حفظ کند.