اکنون یک سؤال‏ 

آیا این افراد مخالف، اعتقاد دارند که شهدا زنده‏اند و نزد پروردگار روزى مى‏خورند همان‏گونه که قرآن به آن تصریح کرده است یا نه؟ اگر اعتقاد ندارند که ما با آنها سخنى نداریم چرا که آنها قرآن را تکذیب مى‏کنند آن‏جا که مى‏گوید:

«وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْواتٌ‏ بَلْ أَحْیاءٌ وَ لکِنْ لا تَشْعُرُونَ»؛«وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ».

و اگر به این امر اعتقاد دارند به آنها مى‏گوییم: پیامبران و بسیارى از مسلمانان صالح، که در زمره شهیدان نمى‏باشند؛ مانند بزرگان صحابه بدون هیچ شک و شبهه‏اى داراى مرتبه‏اى برتر از شهیدان مى‏باشند؛ پس اگر زنده بودن، براى شهدا ثابت است براى افرادى که در درجه بالاترى هستند به‏طریق اولى ثابت است، علاوه بر این‏که در احادیث صحیح به زنده بودن انبیا تصریح گردیده است؛ پس اگر بگوییم هرگاه با ادله قطعى، بتوان زندگى ارواح را ثابت نمود، به‏ناچار باید خصوصیات آن زندگى را اثبات کنیم، زیرا ثبوت ملزوم، ثبوت لازم را واجب مى‏شمارد همان‏گونه که نفى لازم، نفى ملزوم را واجب مى‏دارد.

برفرض این‏که ما از مواضع خود عقب‏نشینى کنیم و به این امر تسلیم شویم که ارواح پس از جدا شدن از اجساد قدرت بر انجام کارى ندارند، هنوز این سخن باقى است که اگر انبیا و اولیا نمى‏توانند به‏صورت تصرف در عالم به فریاد استغاثه‏کنندگان برسند، ولى مى‏توانند براى زائرین‏ خود یا استغاثه‏کنندگان دعا کنند همان‏گونه که انسان‏هاى صالح براى هم دعا مى‏کنند، چراکه آنها زنده، داراى احساس و آگاهى هستند و دعاى آنها از قبیل دعاى فاضل براى مفضول یا حدّاقل دعاى برادر براى برادر است. در حالى که احساس و علم آنها بعد از مفارقت از جسد کامل‏تر و وسیع‏تر مى‏گردد؛ زیرا حجاب‏هاى خاکى و نزاع‏هاى شهوانى بشرى را، به‏جانبى افکنده است.

و در حدیث آمده است: اعمال ما بر پیامبر صلى الله علیه و آله عرضه مى‏شود، اگر در آنها خیر ببیند خداوند را سپاس مى‏گوید و اگر جز خیر ببیند براى ما استغفار مى‏کند و باید گفت: فریادرس حقیقى و یارى‏کننده فقط خداست ولى سائل، متوسل به پیامبر صلى الله علیه و آله مى‏شود.