) هوشِ هیجانی. (نه. فرار نکنید. قرار نیست با کلماتِ قلمبه‌سلمبه مواجه باشید). هوشِ هیجانی یعنی قدرت انتخاب بین چیزی که برای انسان مفید است و چیزی که انسان از آن در لحظه لذت می‌برد. یعنی بر اساس یکی از آیتم‌ها، انسانی‌ باهوش‌تراست که در اغلب موارد بین انتخابِ کاری که برای‌ش مفید است و کاری که از آن لذت می‌برد، کارِ مفید را انتخاب کند.

۲) قسمت درکِ لذت در مغز ما، به گونه‌ای‌ست که با تحریک فعال می‌شود. این تحریک ممکن‌است با خواندنِ یک کتابِ ۲۰۰ صفحه‌ای ایجاد شود، یا با خواندنِ یک پیامکِ چند خطی. ممکن است با رفتن به یک محیط زیبا ایجاد شود یا با دیدنِ تصویر یک منظره. در هر کدام از این موارد ممکن است عمقِ لذت متفاوت باشد اما در لحظه‌ ما یک نوع لذت را متوجه می‌شویم.
دقیقا به همین دلیل است که از فضای مجازی دل نمی‌کنیم. مغزِ ما در لحظه هنگام دیدن یک پیام کوتاه همان لذتی را احساس می‌کند که هنگام پایان یافتنِ خواندن یک کتاب چندین صفحه‌ای. ما هنگام مشاهده‌ی تصاویر در اینستاگرام در لحظه همان لذتی را می‌بریم که هنگام مشاهده یک منظره طبیعی. برای همین‌است که وقتی تلفن‌همراه‌مان را زمین می‌گذاریم فوری وسوسه می‌شویم که دوباره آن‌را به دست بگیریم. در واقع می‌خواهیم دوباره مغزمان را تحریک کرده و لذت ببریم.

۳) همه‌ی ما دستِ کم یک‌بار به این نتیجه رسیده‌ایم که این حجم از استفاده از فضای مجازی بخصوص در تلفن‌همراه قدرت تمرکز ما را از بین می‌برد؛ و سعی کرده‌ایم آنرا کنترل کرده یا کلاً کنار بگذاریم. تا این‌جا معلوم می‌شود که هرچند ما “در لحظه” لذت برده‌ایم اما به دلیل کم‌عمق بودنِ لذت به مرور عذاب وجدان سراغ‌مان آمده. اما نمی‌توانیم آنرا کنار بگذاریم. چرا؟

چون ما نمی‌توانیم بدون این‌که یک لذتِ جایگزین ایجاد کنیم، اعمالی که برای ما مفید نیست ولی از آن لذت می‌بریم را کنار بگذاریم. برای همین باید بجای لذت‌های تکانه‌ای و در لحظه، لذت دیگری را جایگزین کنیم تا بتوانیم حجم استفاده از فضای مجازی را برای خودمان کنترل کنیم.

۴) من بهترین جایگزینی را که توانسته‌ام برای “لذت‌های تکانه‌ای” پیدا کنم، احساسِ رضایتِ ناشی از پایان دادن به یک کار بوده است. من به مرور دریافتم همان لذتی را که از مراجعه به گوشی و خواندن پیام‌ها در شبکه‌های اجتماعی می‌برم، از تمام شدن بررسی پرونده‌هایی که روی میزِ کارم بوده و باید انجام می‌دادم هم می‌برم! یا وقتی با خودم قرار گذاشتم پنج دقیقه‌ی آخر هرروزِ کاری را به مرتب کردن میزکارم اختصاص دهم، از انجام این کار همان لذتی را بردم که از “صفر کردن” پیام‌های خوانده نشده در تلگرام.