محاسن اخلاق
من مواعظ على «عليه السلام»:
ذلّلوا أخلاقكم بالمحاسن وقوّدوها إلى المكارم وعوّدوا أنفسكم الحلم.
(تحف العقول صفحه 224)
تذليل، به معناى رامكردن است.
در اخلاق طبيعى انسان (انسانى كه تربيت نشده) ناسازگارىها و ناهمواريهايى وجود دارد و وظيفه انسان اين است كه اين ناملائمات را از بين برده و اخلاق خود را به سمت متعادل متوجه سازد، مثلاً صفت دليرى خود را به سوى شجاعت سوق دهد و نگذارد كه به صورت ذميمه تهوّر درآيد. اين كار بايد با شناسايى صفات و برنامهريزى و ممارست و مجاهدت، انجامگيرد و تصميمهاى مقطعى و زودگذر نتيجهاى ندارد. البته يك عامل وجود دارد كه اگر در انسان پيدا شود انقلاب عجيبى در خلقيات انسان پيدا مىشود و آن عامل كيمياى محبت الهى است كه اگر دل انسان به سمت حق تعالى گرايش پيدا كند راه صد ساله را يك شبه مىپيمايد.
در فراز بعد مىفرمايد خود را به حلم و بردبارى عادت دهيد
حلم، تنها به معناى عصبانىنشدن نيست بلكه به معناى ظرفيت پيداكردن است. انسان بايد در مقابل عواملى كه او را به خشم مىآورد يا او را به غرور مىاندازد و يا به فرح و سرورهاى پوچ وامىدارد همچون دريايى كه رودهاى خروشان با رسيدن به آن آرام مىگيرند، باشد و همه آنها را در خود هضم نمايد.
آیت الله سید علی خامنه ای