عبادت و تفکر
عبادت و تفکر
امام رضا علیه السلام فرمودند: « لَیسَتِ العِبادَة کََرة الصیامِ و انَّما العبادَة کَثَرَة التَّفکُّر ِ فی اَمرِ اللهِ » .
عبادت ، روزه ونمازیاد نیست بلکه عبادت بسیار اندیشیدن در امر خداوند است .
شرح : یکی از موضوعات مهم دین اسلام دعوت به تفکر و اندیشه است که ارزشمند بلکه از بهترین عبادت ها نیز شمرده می شود و بهترین نوع آن اندیشه در امر خداوند است ، اندیشه در مناظر زیبای آسمان ها ، در وجود شگفتا نگیز انسان ، در نعمت های خداوند، در آفرینش موجودات روی زمین ، حیوانات ، گیاهان ، دریاها ، کوه ها ، جنگل ها ، شب و روز ، که همه این ها ما را به شناخت آفریننده ای قدرتمند ، حکیم ، مدبر ، زنده و … می رساند و پس از چنین اندیشه ای است که انسان تسلیم آفریننده خود و گوش به فرمان وی می شود و در نتیجه نماز ، روزه و عبادات دیگر را با شناخت انجام می دهد. به همین جهت امام هشتم علیه السلام روزه و نماز فراوان را عبادت حقیقی نمی داند. بلکه ما را به اصلی دعوت می کند که تمام فروع دین نتیجه آن خواهد بود و آن بسیار اندیشیدن در امر الهی است زیرا به وسیله ی آن مهم ترین اصل و پایه دین یعنی توحید با معرفت به ثمر می نشیند ودر ادامه انسان بهترین معبود را برای خود انتخاب می کند.
در این روایت نکته های دیگری نیز قابل استفاده است:
1- عبادت منحصر به نماز و روزه بسیار نیست بلکه عبادت کامل تفکر در کارهای خدا و آفرینش شگفت انگیز او است. که با آن متوجه می شود این جهان هستی عبث و بیهوده نیست و چنین عبادتی است که ارزشمند است.
2- امام علیه السلام می خواهد که انسان ها اعمال عبادی خودشان را با آداب و شرایط و شناخت کامل انجام دهند، چه بسا عبادت های زیادی که ارزشی ندارد و آن در صورتی است که بدون معرفت و آگاهی به شرایط و کیفیت باشد.
3- همین تفکر است که به زندگی انسان جهت مثبت می دهد ، انسان را وادار می کند که از فرصت ها بهترین استفاده را بکند ، با هدف و معنا زندگی کند ، از سرنوشت گذشتگان پند بگیرد و به دنبال فساد و پوچی نرود و در نهایت زندگی آخرت خود را نیز تأممین کند .
4- اما خیال پردازی درباره کارهای بیهوده ، فاسد و گناه آلود ، اولاً آن را نمی توان تفکر و اندیشه نامید ، پانیاً اگر تفکر بنامیم ، تفکر باطل و وسوسه های شیطان است که اگر شدت پیدا کند انسان را آلوده به گناه خواهد کرد.
منبع:کتاب نشانی بهشت،حسین علوی مهر ،32