شیوه امام رضا، در خواندن نمازهای واجب و مستحبی
شیوۀ نماز خواندن امام
مطالب زیر تحت عنوان آداب و نحوه نمازگزاری در مکتب امام رضا برگرفته از کتاب برمدار آفتاب از انتشارات آستان قدس رضوی می باشد.
کتابی که خواندن آن به همه دوستان توصیه می شود:
امام رضا (علیه السلام) نماز را راه نزدیک شدن هر انسانِ با تقوایی به خدا می‌شمرد و می فرمود:
«الصّلاةُ قُربانُ کلّ تَقی.» (نماز وسیلۀ نزدیک شدن به رحمت خدا برای هر شخص پرهیزکاری است.)
می گفتند: نماز و مداومت یاد خدا در شب و روز باعث می شود که انسان، مولا و مدبّر و خالق خود را فراموش نکند و در برابر خدا سرکشی نکند.
آداب نمازگزاری
ایشان همچنین برای نماز آدابی قائل بودند و می فرمودند : «اگر برای نماز ایستادی، تلاش کن با حالت خواب آلودگی و وارفتگی و تنبلی نباشی. با آرامش و وقار نمازت را بخوان. در نماز، سر به زیر و افتاده باش و برای خدا تواضع کن و ….
شیوۀ نماز خواندن امام
-امام رضا (علیه السلام) نماز صبح را اول وقت می خواند و بعد به سجده می رفت و سرش را بر نمی داشت تا آفتاب می زد. آن وقت بلند می شد و به بر طرف کردن نیازهای مردم می نشست یا سوار بر مرکبی می شد و بیرون می رفت.
-در نماز واجب و مستحب و در شب، سوره های گوناگون را می خواند. رجاء بن ابی ضحاک که در سفر امام از مدینه تا مرو همراهش بود، نمازهای امام را این طور وصف می کند: اول ظهر، شش رکعت نماز مستحبی می خواند که پس از سورۀ حمد، سوره های کافرون و توحید را می خواند و در دو رکعتی که پس از نماز جعفر طیار قرائت می کرد، سوره های ملک و انسان را تلاوت می کرد. همچنین در رکعت وتر، سوره های فلق و ناس را می خواند. در نمازهای واجبش، پس از سورۀ حمد، سورۀ قدر را تلاوت می فرمود و همچنین در ظهر جمعه، سورۀ جمعه و سورۀ منافقون را و در نماز عشا در شب جمعه سورۀ اعلی را و در نماز صبحِ روز دوشنبه و پنجشنبه، در رکعت دوم پس از حمد، سورۀ غاشیه را.
-در تمام نمازهای خود «بسم الله الرحمن الرحیم» را بلند می گفت.
-در نمازهای واجب، همیشه در رکعت اول، سورۀ حمد و قدر و در رکعت دوم سورۀ حمد و توحید را قرائت می کرد.
-پس از نماز صبح، در نمازخانۀ خود می نشست و مشغول گفتنِ «سبحان الله» (تسبیح) و «لا اله الا الله» (تهلیل) و «الله اکبر» (تکبیر) می شد و صلوات می فرستاد، تا زمانی که آفتاب می زد. سپس سرش را به سجده می گذاشت و تا مدتی از طلوع نمی گذشت، سرش را از سجده بر نمی داشت.
-در قنوت نمازها این دعا رامی خواند: «رَبِ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ أَنْتَ الْأَعَزُّ الْأَکْرَم.»
-نافلۀ مغرب و نماز شب و شفع و وتر و نافلۀ صبح را درمسافرت ترک نمی کرد؛ ولی نافله های روز را نمی خواند.
-به اذان گفتن قبل از نماز سفارش می کرد
سجده
-امام زیباترین رکن نماز را سجده می دانست
- سجده های طولانی می کرد. خودش تعریف می کرد: «روزی باد شدیدی شروع به وزیدن کرد و من در سجده بودم. هر کس دنبال جایی بود که خودش را از باد حفظ کند؛ ولی من همین طور در سجده بودم تا باد تمام شد.»
تعقیبات نماز
در سفر پس از هر نمازی که شکسته خوانده بود، سی بار «سبحان اللَّه و الحمد للَّه و لا اله الّا اللَّه و اللَّه اکبر» می گفت و می فرمود: «این ذکر، جای آن دو رکعتِ نخوانده را پر می کند و مثل این است که نماز، کامل خوانده شده باشد.»
قبل از اینکه شروع به خواندن دعا کند، به محمد و آل او صلوات می فرستاد و در نماز و خارج نماز، صلوات را زیاد تکرار می کرد. …
مطالب تکمیلی در این مورد به همراه روایات و ذکر منابع و سندها را می توانید در کتاب برمدار آفتاب مشاهده کنید
اين كتاب شامل هفت فصل است که ابتداي هر فصل به آيه ای مطابق با محتواي آن مزين شده است و هر فصل بنا به محتويات آن به بخش هاي كوچكتری تقسيم شده تا فهرست كامل و جامعي را در اختيار مخاطب قرار دهد.
فصل اول با عنوان «پرتويي از آفتاب» در يازده صفحه به طور مختصر به زندگينامه امام رضا(ع) اشاره دارد و ساير فصل های كتاب به بررسی نكات آموزنده و كاربردي براي زندگي به شيوه صحيح پرداخته است.
فصل دوم «ارتباط با خدا» شامل دو بخش اصلي «خداباوري» و «انس با خدا» است كه هر بخش به موضوعاتی اعم از اثبات وجود خدا، اراده و علم خدا، ايمان پذيري، بندگي، حج، دعاها، اذكار پرداخته شده است.
فصل سوم «حجت خدا» شامل هفت بخش اصلی؛ نياز به امام، اطاعت از اولي الامر، اهل بيت(ع)، عاشوراي حسيني، مهدويت و زيارت در فهرست طبقه بندي شده اند.
فصل چهارم «خويشتن» داراي سه بخش عمده سيماي ظاهري، سيماي علمي و سيماي اخلاقي است و فصل پنجم با عنوان «خانه و خانواده» شامل دو بخش خانه و خويشاوندان مي شود كه به اهميت صله رحم و تكريم مهمان می پردازد.
فصل ششم «جامعه» دارای سه بخش اصلي خدمتكاران و كارگران، با مردم، و ولايتعهدی است که هر یک به نكات قابل توجهی برای مردم و مسؤولان در پيشبرد جامعه اسلامي اشاره می کند.
فصل هفتم با عنوان «بهداشت و سلامت» يكي از بزرگترين فصل های کتاب است که در آن موضوعاتی چون بهداشت بدن، دهان و دندان، بهداشت، محيط، آداب خوردن، آشاميدن، نشستن، سفر، بيماري و عيادت بیمار تشریح شده است.
