چند توصیه معیشتی در آستانه نوروزراه‌های هنر پول خرج کردن را بدانیم
چند توصیه معیشتی در آستانه نوروزراه‌های هنر پول خرج کردن را بدانیم
مدیریت در اضلاع مختلف یک خانواده نشان‌دهنده سختگیری و رفتار خشک پدر یا مادر در خانه نیست؛ بلکه دلیلی برای آینده روشن برای تک‌تک افراد آن خانواده است. جالب است بدانید در سال‌های قبل دوره‌ای را در خانواده‌ها پدرسالاری می‌نامیدند و دوره‌ای را مادر سالاری و امروزه فرزند سالاری بر خانواده‌های ایرانی حاکم است و اینجا همان پاشنه آشیل در مدیریت یک خانواده است. چون زمانی که محوریت صرفاً روی شخصیت ظاهری قرار بگیرید، بدون تردید نمی‌توان آینده ای خوش‌یمن را برای یک خانواده شاهد بود. بدون تردید بهترین جایگزین برای این رفتار در خانواده‌های ایرانی، اصلح سالاری است؛ کسی که توان مدیریت معنوی و مالی خانواده را داشته باشد که متأسفانه در کشور ما این کمبود احساس می‌شود.
نگرانی‌های عدیده‌ای برای خانواده‌های ایرانی رخ می‌دهد که در مساله مالی می‌توانم عرض کنم که بخشی از نگرانی مالی هر خانواده ایرانی، این‌گونه حادث می‌شود که وقتی به آخر ماه می‌رسند، حساب‌وکتاب می‌کنند، دخل‌وخرج را چرتکه می‌اندازند، تازه به این مهم می‌رسند که خرجشان، با دخلشان مساوی نبوده و خرج کرد ماه گذشته، بیش درآمدشان بوده است. جالب اینجاست فقط همین اتفاق باعث می‌شود که در ذهنشان این‌گونه بیندیشند: «بله ما چقدر فقیریم». این نکته بسیار مهم بوده و در احادیث مختلفی از معصومین؟عهم؟ نیز واردشده است. در کتاب شریف بحارالانوار جلد 70 صفحه 139 حدیثی از امام صادق؟ع؟ آمده است:
ما بَلَي اللهُ العِبادَ بِشَيءٍ اَشدَّ عَليهم مِنَ اِخراجِ الدِّرهَم
خداوند بندگان را به چيزي سخت‌تر از خرج کردن پول امتحان نکرده است.
اینجاست که اهمیت خرج کرد پول و برنامه‌ریزی داشتن برای آن، بیش‌ازپیش برای ما نمایان می‌شود. در یادداشت قبل از طبقه‌بندی هزینه گفتیم و آن را به چهار قسم تبدیل کردیم؛ امروز و به تأسی از فرمایش امام صادق؟ع؟ در مورد خرج کردن پول در اولین قسم آن، یعنی مدیریت هزینه‌های ثابت می‌پردازیم.
در طبقه‌بندی هزینه‌های خانواده اولین هزینه و مهم‌ترین هزینه‌ها را می‌توان هزینه‌ثابت نام برد؛ هزینه‌ای که برای هر خانواده موجود بوده و تنها با اتخاذ تدابیری می‌توان نسبت و میزان آن را تغییر داد. هزینه‌های ثابت را می‌توان دو گونه موردبررسی قرارداد؛ یکی از آن نوع است که این هزینه‌ها، هزینه‌های ثابت از حیث نوع هستند؛ یعنی هزینه‌هایی مانند اجاره‌بهای منزل، آبونمان، هزینه‌های خدماتی مانند آب، برق و گاز و هزینه تحصیل، هزینه حمل‌ونقل، هزینه‌های تأمین اجتماعی و بیمه، هزینه خوراک و مایحتاج اولیه. همان‌گونه که مشاهده می‌کنیم در این نوع دسته‌بندی که از حیث نوع‌اند همه انواع این هزینه‌های ثابت در همه خانواده‌ها موجود بوده و تفاوتی بین خانواده‌های غنی و فقیر وجود ندارد و همه خانواده‌ها چنین هزینه‌هایی دارند؛ تنها نکته مهم در انتخاب است. فردی به نسبت درآمد سعی می‌کند از خانه‌های ارزان‌تر، خوراک ساده‌تر و حمل‌ونقل ارزان‌تر بهره ببرد و فردی هم به نسبت وضعیت معیشتی که دارد سعی می‌کند از بهترین‌ها بهره ببرد. ولی نکته مهم در مدیریت مالی خانواده این است با تمام وصفی که می‌توان از فرق‌های بین این دو گروه در میزان خرج کردشان نام برد، ولی نباید یک قید مهم را فراموش کنیم و آن اینکه بزرگ‌ترین افتخار ما در تمام طول زندگی در این دنیا، مسلمان بودن ماست و اینجاست که باید ازآموزه‌های این دین شریف در تمام اضلاع موردبحث بهره برد. به‌کرات در کلام وحی، احادیث و روایت فرمودند که در هزینه‌ها اسراف نکنید. برفرض اینکه خانواده‌ای متمول باشد این دلیل نمی‌شود در نوع، زندگی خود را از متوسط سطح جامعه بالاتر ببرد. بله بسیار مهم است در مدیریت مالی خانواده که هزینه‌های ثابت از متوسط هزینه‌های ثابت در جامعه بیشتر نباشد چراکه این هزینه مازاد دو بعد دارد؛ یکی اسراف و دیگری اتلاف. وقتی می‌شود با حمل نقل عمومی یا تهیه یک خودرو حد متوسط جامعه به امور روزمره و زندگی پرداخت واقعاً چه لزومی دارد که گران‌ترین خودرو خریداری و پول در این راه اسراف شود؟ خود این اتلاف پول هم هست زیرا با مازاد بر قیمت یک خودرو متوسط می‌توان به اهداف دیگر خانواده یا جامعه هم‌دست یافت. ازجمله موارد اسراف و اتلاف در هزینه‌های ثابت، می‌توان به هزینه خوراک هم اشاره کرد. برخی از افراد در خرید خوراک اسراف می‌کنند گاهی برای خرید یک میوه سه برابر قیمت عادی پول می‌دهند و بهانه کیفیت و یا حتی خارجی بودن آن را عنوان می‌کنند با اینکه در کشورهای پیشرفته محصولات ارگانیک از حیث قیمت بیش از محصولات دیگر در بازارها به فروش می‌رسند. محصولات ارگانیک یعنی محصولاتی که نظر ظاهری زیبایی خاصی ندارند، براق نیستند و اندازه‌های یکسانی ندارند؛ برای مثال یک پرتقال ارگانیک براق نیست، گرد یکدست نیست و اصولاً ظاهری نازیبا نسبت به باقی محصولات مشابه دارد؛ اما متأسفانه بسیاری از خانواده‌ها به دنبال محصولات غیر ارگانیک هستند و بیشتر در خرید میوه‌ها به شکل و ظاهر آن توجه می‌کنند.
اما در دسته‌بندی هزینه‌های ثابت از حیث زمان نکته قابل‌تأملی است که در دسته‌بندی از حیث نوع وجود ندارد و آن اینکه هزینه‌های ثابت به نسبت زمان هم رشد می‌کنند؛ برای مثال هزینه‌های تأمین اجتماعی، بیمه‌ها، آبونمان، هزینه‌های آب و برق و گاز و… به‌صورت دوره‌ای که بیشتر دوره‌های یک‌ساله است از یک‌میزان رشد قیمت برخوردار می‌شوند. پس باید در کنار نوع هزینه برای یک‌میزان رشد ثابت هم در این هزینه‌های ثابت برنامه‌ریزی داشت که اگر خانواده در برنامه‌ریزی‌های خود یک پایان دوره‌ای برای حسابرسی هزینه‌های یک‌ساله خانواده در نظر بگیرند و پایان این دوره را در اسفندماه هرسال قرار دهند تا بتوانند میزان مشخصی را برای افزایش هزینه‌های ثابت برنامه‌ریزی کنند.
بدون تردید اگر در هزینه‌های ثابت یک برنامه‌ریزی و یک مدیریت در نوع خرج کرد انجام شود، بخش بزرگی از هزینه‌های خانواده کنترل‌شده و از اسراف و اتلاف پول جلوگیری می‌شود.
علی عباسی
منبع:صبح نو
