دولت یکی از پیچیده ترین مفاهیم مطرح شده در علم سیاست است. به طوری که دیدگاههای گوناگون و بسیار متنوع پیرامون آن وجود دارد. امروزه دولت پدیده ای است که وجودش را در همه جا می توان احساس کرد. تا آن جا که همه ابعاد زندگی انسان تحت تأثیر دولت است.

در آثار امام خمینی(س) و نیز قانون اساسی جمهوری اسلامی دولت در دو معنی عام یعنی نظام حکومتی که شامل رهبری و قوای مقننه و قضائیه و مجریه است و خاص یعنی قوه مجریه در مقابل دیگر ارکان نظام به کار رفته است.

مجموعه پیش رو شامل مقالاتی است که تحت عنوان دولت مطلوب از دیدگاه امام خمینی(س) توسط جمعی از صاحبنظران در راستای مسئولیت‌ های دولت و وظایف آن در حوزه عمل تبیین شده است.

در این مجموعه اصول و ضوابط حاکم بر دولت و وظایف آن با رویکرد اجرایی و عملی مورد بررسی قرار گرفته است. مهمترین چارچوب‌ های مقالات عبارتند از:

-    اخلاقی گرایی در سیاست: مشی فرهنگی و تربیتی، نفی خشونت گرایی، مخالفت با استبداد و استکبار، حمایت از مظلوم، عدالت گرایی با آغاز از خویش، صداقت 
و پرهیز از نفاق و دو رویی، تحمل سلایق و دیدگاههای مختلف.

-    اجرای فرمان هشت ماده ای امام: ایجاد نظام قانون مدار، مشروعیت حکومت و مقبولیت قوانین، احترام به حریم خصوصی شهروندان، رعایت دادرسی عادلانه.

-    برخورداری از خصوصیات اعتقادی، روحی، اخلاقی و توان اجرایی: داشتن پشتوانه اعتقادی محکم نسبت به اعتقادات اسلام، تربیت معنوی بر مبنای اخلاق اسلامی، خود را مسئول دانستن، تنظیم و اداره دولت بر اساس دمکراسی (تنظیم امور بر اساس مشورت، تساوی در برابر قانون، وحدت کلمه و شایسته سالاری)

-    التزام به تقوای سیاسی: لزوم برخورداری از قاطعیت و عدم نشان دادن ضعف و سستی، محکومیت فرهنگ چاپلوسی و تملق، دین باوری و ستیز با چاپلوسان، نفی انحصار طلبی و استبداد رأی، عدم لحاظ نمودن موقعیت سیاسی در برخورداری از اموال عمومی.

-    دولت الکترونیک و مختصات دولت مطلوب:   باور به جامعیت دین، دین مداری، قانون محوری، و اصالت رأی.

-    مبانی سیاست خارجی: حفظ استقلال و تمامیت ارضی، حفظ وحدت اقوام و مذاهب و فرهنگ‌ها، حفظ صلح و امنیت در داخل و در مرزها، توسعه کشور و بهره برداری از امکانات موجود در محیط جهانی، همراهی با حق و حق طلبی و عدالت در جهان.

-    الگوی مناسب دولت بر اساس تحلیل محتوای مطالب امام: دولت بر آمده از خواست مردم، مبتنی بر ارزش‌ها و دستورات اسلامی در قالب جمهوری و انتخابات،تناسب قدرت و مسئولیت، رعایت حق و تکلیف، اداره امور بر اساس قانون و در مسیر استقلال و بدور از وابستگی.

-    سیاست‌گذاری عدالت اجتماعی: حذف استثمار، استکبار و ستمگری از روابط اجتماعی، عدالت اجتماعی لازمه سلامتی رژیم سیاسی، تسری عدالت ورزی از فرمانروایان به جامعه،،لزوم اصلاح مستمر ساختار‌ها و نهادهای اجتماعی.

-    وظایف دولت در کلام و پیام امام: قدردانی از ملت، مجال دان به مردم برای حضور و مشارکت در عرصه ‌های مختلف جامعه، خدمت به محرومین و مستضعفین، آزادی و تأمین آن برای انسانها، اقتصاد صحیح و عادلانه، تعلیم و تربیت توأم با تعهد اسلامی، وحدت و اتحاد مسلمانان، پای بندی به اخلاق و ارزش ‌های انسانی، جلوگیری از انحراف، توجه به جهات معنوی.