این شرط عقل و خرد است...
امام علی علیه السلام فرمودند:
مِنَ الشَّقاءِ اَن یَصُونَ المَرءُ دُنیاهُ بِدینه؛
از شقاوت و بدبختی است که انسان دنیای خود را با (خرج کردن) دینش حفظ کند.
غررالحکم، ج 6، ص 27
شرح حدیث:
همیشه باید چیز کم ارزش را فدای ارزشمندتر کرد. این شرط عقل و خرد است.
گاهی «دنیا» یا «دین» در معرض خطر قرار می گیرد. برای حفظ کدام باید دیگری را فدا کرد و با خرج کدام دیگری را حفظ نمود؟
چه شقاوتی بالاتر از این که کسی از«دین» خود بگذرد تا به «دنیا» برسد و از آخرت چشم بپوشد تا به کامیابی دنیا نائل آید؟
اگر به خاطر حفظ ریاست، به دست آوردن مقام و ثروت، یا رفع مشکل اداری، کسی دست به نیرنگ و دروغ بزند یا سراغ راههای نامشروع برود. یا رشوه بگیرد، یا رشوه بدهد، یا از موقعیّت شغلی و اداری خود سوء استفاده کند، این همان «خرج کردن دین برای رسیدن به دنیا» است و بسیار ناپسند است.
آیا این شقاوت نیست که کسی از «دین» بگذرد تا به «دنیا» برسد و بدتر آن که از «دین خود» بگذرد تا دنیای کس دیگر تأمین شود؟
باید از «دنیا» گذشت تا «دین» مصون بماند نه که دین را خرج دنیا کرد.
در صحنه های امتحان بکوشیم مردود نشویم.
منبع: حکمت های علوی و ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی (علیه السلام)، جواد محدثی، انتشارات آستانه قدس رضوی، چاپ سوم (1391)