زندگی معلم بزرگی است…

زندگی می آموزد که شتاب نکن.

زندگی_می-آموزد
چیزهایی که می خواهی به آنها برسی وقتی دریافتشان می کنی می بینی آنقدر هم که فکر می کرده ای مهم نبوده
شاید هم اصلا مهم نبوده
شاید موجب اندوهت نیز شده است.

زندگی_می-آموزد
از دست دادن آنقدر هم که فکر می کنی سخت نیست.

زندگی_می-آموزد
همه لحظات تبدیل به خاطراتی شیرین می شوند
بعدا
که می گذری و تو در آن لحظه بی تابی می کردی و این را نمی دانستی.

زندگی-زیباست !

عمر و فرصت زندگی کردن را از دست ندهیم

دو چیز انسان را نابود میکند:
1-مشغول بودن به گذشته
2-مشغول شدن به دیگران
هر کس در گذشته بماند آینده را از دست میدهد و هر کس نگهبان رفتار دیگران باشد نصفی از آسایش و راحتی خود را از دست میدهد
بهترین انتقام درزندگی این است:
که به راه خودادامه دهید
واتفاقات بد
رافراموش کنید
به هیچکس اجازه ندهید
ازتماشای رنج شمالذت ببرد
شادبودن را سرمشق زندگی خودقراردهید.

و مسیر زندگیتان را به زیبایی ترسیم کنید…..

قدم هایی برای خودسازی
رهایی از غصه های الکی
ساخت زندگی با مهربانی و خدا محوری

قدم اول: نماز اول وقت

قدم دوم: احترام به پدرومادر

قدم سوم: قرائت دعای عهد

قدم چهارم: صبر در تمام امور

یادمان باشدکه:

“حق الناس “
همیشه پول نیست!

گاهی

“دل” است…

دلی که:
باید بدست می آوردیم ونیاوردیم!

دلی که:
باید می دادیم و ندادیم!

دلی که:
شکستیم و رهاکردیم!

دلهای غمگینی که…
بی تفاوت از کنارشان گذشتیم!

خدا…ازهرچه بگذرد
ازحق الناس نمی گذرد!!!

حواسمان باشد

مطالب بسیاری هست که دوست داریم بخوانیم اما فرصت بسیار کمی داریم! بسیاری از مردم با خود کلنجار می‌روند که در بین این همه مشغله‌ی کار، مدرسه، و تربیت کودکان وقتی برای مطالعه پیدا کنند. رگبار مداوم اطلاعات در زندگی مدرن ممکن است زندگی را به کتابی تبدیل کند که مطالعه‌ی آن .ظیفه‌ای دلهره‌آور است. بهرحال راه حل‌های ساده‌ای هست که می‌توان برای مطالعه‌ی بیشتر در پیش گرفت: پیدا کردن مطالبی که شما را جذب می‌کنید، پیدا کردن مکانی آرام، وقتی برای مطالعه در نظر گرفتن، خاموش کردن تلفن همراه، و حضور کامل جسمی و روحی.

مراحل

روش اول از بین دو روش پیشنهادی:

1-خود را برای مطالعه‌ی بیشتر ترغیب کنید

مطالبی پیدا کنید که شما را سر ذوق می‌آورد. بهترین راه برای بیشتر خواندن این است که خود را برای مطالعه سر ذوق بیاورد، و بهترین راه برای این کار سر ذوق آمدن برای ایده‌های متفاوت است.
o کاوش کنید. هر کتابی که پیدا می‌کنید را بچرخانید و پشت جلد آن را بخوانید. کتاب را باز کنید و اولین خطوط آن را بخوانید. چیزی پیدا کنید که به آن علاقه دارید و آن را دنبال کنید.
o اگر واقعا به موضوع مورد مطالعه علاقه داشته باشید- اگر مطلب ذهن شما را به خودش درگیر کند- دیگر نمی‌توانید کتاب را زمین بگذارید و می‌خواهید صفحه در پی صفحه بخوانید و پیش بروید. مطالعه عادت تهذیب کننده‌ای است که به کمال انسان کمک می‌کند، اما می‌تواند عادت بسیار نشاط بخش و کاملاً هیجان آوری هم باشد.

2-نوع اطلاعاتی که می‌خواهید دریافت کنید را مشخص کنید. دارید مطالعه می‌کنید برای اینکه در معرض ایده‌ها و افکار جدیدی قرار بگیرید و مغزتان را با آنها پر کنید: خب حالا می‌خواهید به چه چیزهایی فکر کنید؟
o به عنوان یک پیشنهاد دوستانه (!) به مطالعه‌ی کتاب‌های آموزنده فکر کنید: تاریخ، سیاست، علوم، اقتصادی. کتاب‌های آموزنده خوب هستند چون پر از اطلاعات هیجان‌آور درباره‌ی محیط اطراف و چیزهایی هستند که پیرامون شما را فراگرفته و در نتیجه شما را به فکر وامی‌دارند. بسیار و متنوع مطالعه کنید، یا موضوعی را در نظر بگیرید و هر چه بیشتر و بیشتر درباره‌ی آن مطالعه کنید.
o مطالع‌ی ادبیات کلاسیک هم فکر خوبی است: از شکپیر گرفته تا همینگوی. کتاب‌هایی که در دسته‌ی ادبیات قرار می‌گیرند سعی بر روشن کردن شرایط و حالات انسان‌ها دارند. درباره‌ی فتحها و تراژدیها، غمها و شادیها، جزییات دقیق و حقایق بزرگ بخوانید و اینگونه شاید بهتر وضعیتی که در آن هستید را درک کنید.
o مطالعه‌ی اخبار هم که جای خود دارد: می‌توانید مشترک یک روزنامه‌های محلی شوید یا اخبار شرایط حاضر را آنلاین بخوانید. خبرها یکسان نیستند از مختصر و مفید هست تا جزیی و دقیق و اطلاعاتی که میدهند می‌تواند اسباب شایعه باشد یا موضوع مفید بحث‌های مفید و پرمحتوا. به روز باشید، اخبار بخوانید و از رویدادهای دنیا عقب نمانید.
o می‌توانید یک ژانر ادبی مختص را در نظر بگیرید: مثل فانتزی، علمی-تخیلی، عاشقانه، ترسناک، کمدی؛ و داستان‌هایی را از همان ژانر انتخاب و مطالعه کنید. داستان‌های پیش‌پا افتاده اما جذاب راهی بسیار عالی برای سیر در عالم خیال، راز و رمز و هیجان هستند؛ مخصوصا که از وقایع روزمره فرار می‌کنند و به دور دست‌های ناممکن می‌روند.
o شعر ؛ فلسفه؛ مجله؛ خیالی؛ و خنده‌دار بخوانید و هرچیز دیگری که خیال شما را بیدار می‌کند و شما را به فکر وامی‌دارد.

ادامه »

پرسش :
چرا انقلاب اسلامي ايران هنوز پابرجاست؟ چه عواملي اين پايداري را تقويت مي كند؟
پاسخ :
پيروزي انقلاب اسلامي سرآغاز تحولات گسترده عميق و فزاينده در ايران و بسياري از كشورهاي جهان شد اين حادثه بزرگ قرن، بسياري از معاملات سياسي جهان و منطقه را به نفع مستضعفان تغيير داد و موج حركت‌هاي آزادي‌بخش و استكبارزدايي سراسر جهان را موجب شد پيروزي انقلاب اسلامي موجب درهم شكسته شدن هيمنه استكبار جهاني گشته و ثابت كرد چگونه بسياري از ناممكن‌ها با ارادة جمعي يك ملت و با توكّل به خداوند متعال ممكن شده و يك رژيم تا دندان مسلّح و برخوردار از حمايت‌هاي همه جانبه قدرت‌هاي بزرگ با دست خالي مردم به زانو در آمده، انقلاب اسلامي موجب مجد و عظمت اسلام و احياي هويت ديني امت اسلامي و منشأ رشد معنويت‌گرايي شد؛ تأثيرات انقلاب اسلامي ايران با گذشت ربع قرن از حيات پربركت آن به گونه‌اي است كه نيكسون رئيس جمهور آمريكا معتقد بود جهان اسلام در قرن بيست و يكم يكي از مهم‌ترين ميدان هاي زورآزمايي سياست خارجي آمريكاست».[1]
عواملي كه با وجود دشمني‌ها و كينه‌توزيهاي دشمنان انقلاب سبب تداوم پيروزي انقلاب اسلامي شده را بايد در ويژگي‌هاي خاص انقلاب اسلامي ايران جستجو نمود كه عمده‌ترين آنها از اين قرار است:
1. اسلامي بودن انقلاب و تكيه بر مذهب: تكيه بر ارزشهاي ديني و پي‌اندازي حكومتي برخاسته از متن دين و سازگار با آرماني‌ترين اهداف و انتظارات بشر، از اساسي‌ترين ويژگي‌هاي انقلاب اسلامي است كه عامل اصلي انقلاب اسلامي محسوب مي‌شود؛ مرحوم امام مي فرمايند: «اسلام و حكومت اسلامي پديدة الهي است كه با به كار بستن آن سعادت فرزندان خود را در دنيا و آخرت به بالاترين درجه تأمين مي‌كند و قدرت آن دارد كه قلم سرخ به ستمگريها و چپاولگريها و فسادها و تجاوزها بكشد و انسانها را به كمال مطلوب خود برساند.»[2] بنابراين انقلاب اسلامي تا وقتي در خط صحيح اسلام ناب با دقت حركت كند و مردم روحية دفاع از اسلام و ارزش‌هاي اسلامي را زنده نگه دارند، هيچ قدرتي نمي‌تواند نظام جمهوري اسلامي را از حركت به سمت هدفهاي خود باز دارد.
از جلوه‌هاي اسلامي بودن انقلاب اسلامي اين است كه مشروعيت حكومت برخاسته از اراده خداوند است «زيرا اساساً هيچ‌گونه ولايتي جز با انتساب به اذن الهي، مشروعيت نمي‌يابد، هر چند همراه با مقبوليت باشد.»[3] و اين مشروعيت الهي حكومت، حقانيت حكومت و حاكم اسلامي را در گرو پايبندي به موازين اسلامي قرار مي‌دهد و نه خواست مردم هر چند حكومت اسلامي براي تحقق عيني و فعليت بخشيدن به احكام ديني پذيرش مردم را لازم دارد و بايد اسباب و عوامل رضايت مشروع مردم را فراهم كند. بنابراين پيروزي انقلاب اسلامي پابرجاست چون مشروعيت حكومت از ناحيه خداوند است و اين مشروعيت تا زماني كه پايبندي به موازين اسلامي و الهي باقي باشد، پابرجاست.
2 . مردمي بودن انقلاب: از خصوصيات انقلاب اسلامي ايران اين است كه با خواست و اراده مردم همراه است «قيام جمعيتي بزرگ و يكدل و يك جان با حركتي پر تلاش و هدفدار و هماهنگ روي خط رهبري مكتبي، در اوج پاكي و صفا و ايثار، ذوب شده در اسلام و رهبر، يكي از خصائص ممتاز انقلاب اسلامي است كه تاريخ آن را كمتر بخود ديده است.»[4] مقام معظم رهبري مي فرمايند: انقلاب اسلامي دو خصوصيت استثنايي داشت يك خصوصيت اينكه مبناي اين انقلاب ارزشهاي ديني و اخلاقي و معنوي بود و خصوصيت ديگر اين بود كه انقلاب بر پايه اراده و خواست مردم در تشكيل و ادارة حكومت باقي ماند»[5]
3 . رهبري صادقانه و حكيمانه: بي‌شك صداقت، صراحت، شجاعت، سازش ناپذيري، از جان گذشتگي، صلابت و قاطعيت، ‌عشق به اسلام، مقام عرفاني، وارستگي، ‌شخصيت والاي علمي و فقاهتي و سادگي معني‌دار زندگي امام در ارائه الگوي رهبري مؤثر بوده است، ولي آنچه كه مهمتر از اين شاخصهاي برجسته، امام را به عنوان اسوه قرار داده و به وي نقشي برتر از يك رهبر انقلاب بخشيده اين است كه «نداي امام از قلب فرهنگ و از اعماق تاريخ و از ژرفاي روح اين ملت برمي‌خاست، مردمي كه در طول چهارده قرن حماسه محمد‌ ـ صلي الله عليه و آله ـ ، علي ـ عليه السلام ـ زهرا ـ سلام الله عليها ـ ،حسن ـ عليه السلام ـ ، حسين ـ عليه السلام ـ ، زينب ـ سلام الله عليها ـ ، سلمان و ابوذر …. و صدها هزار شخصيت اسلامي ديگر را شنيده بود، بار ديگر همان نداي آشنا را از حلقوم اين مرد شنيدند او را آئينة تمام نماي فرهنگ و هويت اسلامي خود كه تحقير شده بود ديدند.»[6] پس رهبري انقلاب اسلامي در چارچوب ولايت فقيه كه تداوم امامت است از عوامل مهم پيروزي و تدام موفقيت انقلاب اسلامي محسوب مي‌شود، لذا بايد گفت «اصل ولايت فقيه و پيوستن همه راه‌هاي اصلي نظام به مركز ولايت، نقطة درخشان نظام اسلامي است اين اصل همان ذخيره پايان‌ناپذيري است كه بايد مشكلات نظام جمهوري اسلامي را در حساس‌ترين لحظات و خطرناك‌ترين گردنه‌هاي مسير پر خطر جمهوري اسلامي حل كند و گره‌هاي ناگشودني را بگشايد.»[7]
در واقع «يك انقلاب در حد كمال مطلوب سه ركن اساسي دارد كه عبارت است از: برخورداري از يك ايدئولوژي و مكتب پويا و انقلابي، مشاركت گسترده، فعالانه و ايثارگرانه مردم از همه طبقات، ظهور و نهادينه شدن رهبري مورد قبول عموم مردم با ويژگي‌هاي شخصي همچون نبوغ، اقتدار، صلابت و جسارت در تصميم‌گيري، انقلاب اسلامي در هر سه ركن از تماميت و عظمت بي‌نظيري برخوردار بوده است. حفظ ويژگي‌هاي اين سه ركن اساسي اقتدار نظام و انقلاب، مي‌تواند هم‌چنان عامل تداوم و توسعه آن گردد و هر نوع آسيبي كه به اين سه ركن وارد آيد موجبات زوال تدريجي و انحطاط انقلاب را فراهم خواهد كرد.»[8]
4 . اهداف بلند انقلاب اسلامي و تكيه بر نيازهاي واقعي و فطري مردم:
انقلاب اسلامي در همه‌ ابعاد فردي و اجتماعي، داخلي و خارجي، سياسي و اقتصادي و فرهنگي اهداف بسيار بلندي براي حكومت ترسيم نموده است كه اين اهداف مأخوذ از قرآن و سنت بود و در شعارهاي مردم تجلي يافته بود استقلال، آزادي، جمهوري اسلامي، حاكميت ارزش‌هاي الهي و نفي سلطه شرق و غرب، عدالت اجتماعي و… انقلاب اسلامي با تكيه بر نيازهاي فطري واقعي مردم اهداف بلند نظام را در اصل سوم قانون اساسي در طي شانزده بند تبيين نموده كه به راستي هر بيننده‌اي را مجذوب جامعيت خويش مي‌سازد كه به كار بستن اين اهداف تضمين‌كننده سعادت نسل حاضر و تمامي نسل‌هاي آينده خواهد بود، لذا مقام معظم رهبري مي فرمايند: «اگر يك حركت تاريخي همچون انقلاب اسلامي شعارهايش بر نيازهاي ذاتي انسان نظير عدالت‌خواهي، استقلال، آزادي واقعي، مبارزه با فقر، فساد و تبعيض و دفاع از مظلوم مبتني باشد، به شرط آن كه مسئولان و مردم به وظايف خود عمل كنند؛ هيچ‌گاه پير نخواهد شد و همواره جوان و پويا و پرنشاط خواهد بود.»[9]
5 . دستاوردهاي بزرگ انقلاب اسلامي و جلوه‌هاي كارآمدي نظام جمهوري اسلامي:
دستاوردهاي عظيم انقلاب اسلامي براي اسلام و مسلمين در داخل كشور و خارج از كشور بي‌نظير بوده است. سرنگوني نظام شاهنشاهي و استمرار نظام جمهوري اسلامي، استقلال و تحمّل در اصول و رفتارهاي سياست خارجي، احياي اسلام و آوردن مذهب به متن زندگي مردم و بازگرداندن اسلام به صحنة جهان،‌ دفاع از حقوق همه مسلمانان و بيداري و آگاهي بخشيدن به آنان، آشكار شدن ابعاد سياسي اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و حكومتي اسلام راستين و توانائي‌ها و جامعيت مذهب شيعه و از بين بردن خودباختگي و ايجاد روحيه خودباوري در ملت ايران و مسلمانان جهان، شكستن هيمنه و ابهت قدرتهاي بزرگ و … نمونه‌‌ها و بخشي از سرفصلها و عناوين مهم دستاوردهاي انقلاب اسلامي است همچنين مقايسه‌اي اجمالي بين وضعيت اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي و سياسي قبل از انقلاب با پس از پيروزي انقلاب؛ گواه كارآمدي نظام جمهوري اسلامي و پيشرفت سريع انقلاب، علي‌رغم برخي كاستي‌ها و مشكلات اقتصادي و اجتماعي است. تصوّر درست دستاوردهاي انقلاب و كارآمدي انقلاب اسلامي ضرورت تداوم انقلاب را تصديق مي كند و بررسي شناخت و احساس‌ كارآمدي نظام اسلامي اقبال بيشتر به سوي انقلاب، عشق و علاقه، دلبستگي و وابستگي به انقلاب را پديد مي‌آورد. پس درك دستاوردهاي انقلاب، درك ارزش و اهميت انقلاب، تبيين كارآمدي نظام و كارهاي بزرگي كه انجام شده، اميدواري به آيندة روشن، آمادگي براي قدرداني و شكر نعمت انقلاب را با كوشش در راه تداوم آن به همراه دارد.
6 . وحدت ملي، از عوامل مهم پيروزي انقلاب اسلامي وحدت و يكپارچگي مردم بود كه در ساير انقلاب‌ها كمتر ديده مي‌شود و اسلام تنها چيزي بود كه اين يكپارچگي را بوجود آورد و جز اين اگر شعار و شعور ديگر حاكم بود بي‌شك به اين وحدت لطمه وارد مي‌آورد و به اختلاف نظر مي‌كشاند، به دليل اسلامي بودن نهضت بود كه همه گروه‌هاي مختلف در يك مسير و يك صف قرار گرفتند. همين عامل پيروزي، عامل تداوم آن نيز هست، يكپارچگي و وحدت مردم در صحنه و تأكيد بر پياده شدن ارزشها و معيارهاي اسلامي و تبعيت از رهبري: عاملي است كه سبب پويائي و كارآمدي نظام و تداوم آن خواهد شد.
مرحوم امام در وصيت‌نامه الهي سياسي خويش چنين مي فرمايند: «بي‌ترديد رمز بقاء انقلاب اسلامي همان رمز پيروزي است و رمز پيروزي را ملت مي‌داند و نسل هاي آينده در تاريخ خواهند خواند كه دو ركن اصلي آن انگيزه الهي و مقصد عالي حكومت اسلامي و اجتماع ملت در سراسر كشور با وحدت كلمه براي همان انگيزه و مقصد… توصيه اينجانب به مسلمين و خصوص ايرانيان به ويژه در عصر حاضر آن است كه در مقابل اين توطئه‌ها عكس‌العمل‌ نشان داده و به انسجام و وحدت خود به هر راه ممكن افزايش دهند و كفار و منافقان را مأيوس نمايند.».[10]
بنابراين انقلاب اسلامي و پيروزي آن پابرجاست، زيرا انقلاب اسلامي نظامي است اسلامي، ديني و مردمي، داراي رهبري شايسته كه بر تأمين نيازهاي واقعي مردم همت گماشته و اهداف بلندي را فراروي خود قرار داده و با وحدت كلمه و انسجام ملي به سمت دستيابي به اين اهداف حركت مي‌كند و در اين راه دستاوردهاي بزرگي در داخل و خارج كشور به دست آورده و به موفقيت‌هاي چشمگيري دست يافته؛ كه البته راه طولاني تا رسيدن به نقطه آرماني و تحقق كامل اهداف انقلاب اسلامي پيش رو داريم كه انشاء الله با مدد الهي و همت مسئولين نظام و مردم غيرتمند كشور مشكلات برطرف شده و وصول به اين اهداف ممكن خواهد شد
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. شهيد مطهري(ره)، پيرامون انقلاب اسلامي، انتشارات صدرا، 1368.
2. ويژگي‌هاي انقلاب اسلامي در آينه نگاه مقام معظم رهبري، تهران، مؤسسه فرهنگي قدر ولايت، 1380.
3. منوچهري محمدي، انقلاب اسلامي زمينه‌ها و پيامدها، نشر معارف 80، ص 279 تا 292.
4. جمعي از نويسندگان، انقلاب اسلامي و چرايي و چگونگي رخداد آن، نشر معارف 1377، ص 199 تا 214.
——————————————————————————–
[1]. ريچارد نيكسون، فرصت را از دست ندهيد، ترجمه حسين وقسي نژاد، انتشارات طرح نو، 1371،‌ص 256.
[2]. صحيفه نور، ج 21، ص 176.
[3]. مصباح يزدي، محمدتقي، كتاب نقد، شماره 7، ص 168.
[4]. عميد زنجاني، عباسعلي، گزيدة انقلاب اسلامي و ريشه‌هاي آن، تهران، كتاب طوبي، 1376، ص 18.
[5]. حديث ولايت، ج 3، ص 249 و 250.
[6]. مطهري، مرتضي، پيرامن انقلاب اسلامي، انتشارات صدرا، 1368، ص 119.
[7]. حديث ولايت، ج 3، ص 136.
[8]. محمدي، منوچهر، انقلاب اسلامي زمينه‌ها و پيامدها، انتشارات معارف، 1380، ص 282.
[9]. روزنامه جمهوري اسلامي، 19/5/81.
[10]. صحيفه نور، ج 21، ص 176 و 177.

پرسش :
آيا نظام جمهوري اسلامي كارآمد و موفق بوده است؟
پاسخ :
از مباحث بسيار مهم و بحث‌انگيز در انديشة سياسي، بحث كارآمدي[1] نظام سياسي اسلامي است. اين بحث از آن رو اهميت فوق العاده يافته و مي‌يابد كه به جنبه‌هاي عيني و عملي موفقيت يك نظام در تحقق اهداف و برنامه‌هايش و وضعيت مادي و معنوي مردم نظر دارد. با اذعان به اين مطلب كه مباحث، چالش‌ها و پرسش‌هاي نظري به لحاظ مبنايي بر مباحث، چالش‌ها و پرسشهاي عملي تقدم دارند، اما در نگاه عموم اين پرسش كه يك نظام سياسي چه مقدار در عمل كارآمد است، پرسشي جدّي‌تر و عيني‌تر مي‌نمايد.
هر چند پرسش از كارآمدي نظام سياسي اسلام از بدو تأسيس نظام جمهوري اسلامي ايران، و حتّي پيش از آن، از دغدغه‌ها و پرسش‌هاي مطرح در ميان برخي نخبگان داخلي و خارجي بود،[2] اما اينك پس از گذشت بيش از دو دهه از حاكميت اين نظام و پيدايش چالش‌ها و موانع كوچك و بزرگ و جريان‌هاي فكري دگرانديش در برابر آن، به ويژه در چند سال اخير، به نظر مي‌رسد اين پرسش به جدي‌ترين و مهم‌ترين، پرسش نظام جمهوري اسلامي تبديل شده است. اين در حالي است كه توجه دادن به اين مطلب همواره يكي از محورهاي اصلي در بيانات معمار بزرگ انقلاب حضرت امام خميني (ره)[3] و مقام معظم رهبري بوده است.
در اين گفتار تلاش شده تا به اختصار با ارائه توصيفي واقع گرايانه از اهداف، امكانات و موانع جمهوري اسلامي ايران، راه براي ارزيابي كارآمدي اين نظام هموارتر و فضاي حاكم بر اين بحث شفاف‌تر گردد. اما ابتدا لازم است دربارة برخي مفاهيم و مباحث كليدي، نظير مفهوم كارآمدي و نسبت آن با مشروعيت، توضيحاتي ارائه شود.
1. تعريف كارآمدي
دربارة كارآمدي تعاريف متعددي بيان شده است.[4] اما آنچه از مجموع اين تعاريف به دست مي‌آيد و به نظر مي‌رسد كه به صحت قرين باشد اين است كه: كارآمدي يعني «موفقيت در تحقق اهداف با توجه به امكانات[5] و موانع». از اين رو كارآمدي هر پديده بر اساس سه شاخصة اهداف، امكانات و موانع آن پديده مشخص مي‌گردد. هر قدر پديده‌اي[6] با توجه به سه شاخصة مذكور در تحقق اهدافش موفق باشد به همان مقدار كارآمد است.
چنين تعريفي از كارآمدي، ‌تعريفي پراگماتيستي نيست، زيرا در تعاريف پراگماتيستي صرفاً سود و فايدة عملي فارغ از هرگونه جهت‌گيري ارزشي، معيار است. حال آن كه بر اساس اين تعريف، همان گونه كه خواهيم ديد، مؤلفه‌هاي ارزشي و كيفي از بالاترين مقدار اهميت برخوردارند. همچنين اين تعريف با نظرية بسيار مشهور در باب كارآمدي با نام «تئوري توفيق»[7] متفاوت است. زيرا اولاً؛ طبق تئوري توفيق فقط «اهداف ذاتي» ملاك هستند، نه اهداف تبعي و ارزيابي كارآمدي هر سازمان تنها بايد براساس سنجش موفقيت نهايي آن سازمان در تحقق اهداف ذاتي‌اش مشخص شود. ثانيا؛ از آنجا كه در اين نظريه تنها تحقق اهداف مهم است، ابزار و روش تحقق آن مهم نيست و تفاوتي نمي‌كند و از هر وسيله‌اي مي‌توان براي رسيدن به اهداف استفاده كرد. اما همان گونه كه خواهيم ديد بر اساس تعريف ارائه شده هر چند ميان اهداف اصلي، ذاتي، نهايي،كمي و كيفي تفاوت است، اما در سنجش كارآمدي هر يك از اين اهداف ارزش و سهم خاص خود را دارا مي‌باشد، افزون بر اين، نظام ارزشي كه تعيين كننده اهداف است، اجازه نمي‌دهد از هر وسيله‌اي براي دستيابي به هدف استفاده شود. همچنين در نظرية توفيق به تأثير امكانات و موانع در راه رسيدن به اهداف توجّهي نشده است.
با توجه به تعريف كارآمدي چند نكتة اساسي به شرح ذيل قابل بيان است:
1ـ1. كارآمدي امري نسبي است
اگر به نوع پرسش‌هايي كه دربارة كارآمدي پديده‌هاي گوناگون مطرح مي‌شود دقت كنيم، ‌در مي‌يابيم كه گويا در تلقي افراد، كارآمدي امري مطلق است. اما آيا واقعاً چنين است؟ پاسخ اين پرسش گرچه به لحاظ نظري مشكل نيست، توجه به آن مي‌تواند در فهم، قضاوت و ارزيابي در باب كارآمدي مفيد باشد. از آن جا كه هر پديده اهداف، امكانات و موانع خاص خود را دارد به راحتي مي‌توان دريافت كه كارآمدي امر نسبي است و كارآمدي هر پديده مخصوص خود آن است. از اين گذشته با توجه به اين كه اهداف، امكانات و موانع يك پديدة خاص نيز مي‌تواند تغيير كند، كارآمدي هر پديده خاص در حالات و شرايط گوناگون متفاوت است. اهميت توجه به اين نكته آن گاه روشن‌تر مي‌گردد كه بخواهيم دربارة كارآمدي پديده‌هاي زمانمند داوري كنيم. براي مثال يك نظام سياسي امري زمانمند و داراي مراحل است كه در زمانهاي مختلف مي‌تواند از امكانات و موانع و اهداف متفاوت برخوردار باشد. از اين رو كارآمدي نظام سياسي را بايد در شرايط و مراحل گوناگون، جايگزيني،[8] استقرار،[9] تثبيت اوليه،[10] گذار،[11] و ثبات،[12] جداگانه بررسي و ارزيابي كرد. البته كارآمدي كل برابر است با حاصل جمع (جبري) كارآمدي‌هاي مراحل گوناگون.
2ـ1. كارآمدي جزء ـ كل
در مقام ارزيابي كارآمدي يك پديدة مركب، نظير نظام سياسي، آيا مي‌توان بر اساس كارآمدي يا ناكارآمدي يك جزء، آن پديده را كارآمد يا ناكارآمد دانست؟ براي مثال آيا مي‌توان به دليل كارآمدي يا ناكارآمدي يكي از قواي سه گانه يك حكومت آن حكومت را كارآمد يا ناكارآمد دانست؟ دربارة يك دانشكده يا يك مدرسه با توجه به زير مجموعه‌هاي آنها چه طور؟ بر اساس تعريف كارآمدي، به لحاظ منطقي پاسخ اين پرسشها منفي است. زيرا كارآمدي يك پديده مركب امري است مجموعي كه از حاصل جمع (جبري) كارآمدي اجزاء به دست مي‌آيد.
توجه به اين نكته مي‌تواند راه را بر برخي مغالطات در باب ارزيابي كارآمدي نظام‌هاي سياسي، از جمله نظام سياسي جمهوري اسلامي ايران، مسدود كند. بارها ديده شده است كه برخي نويسندگان از كارآمدي يكي از اجزاي نظام سياسي ليبرال، كارآمدي كل اين نظام را نتيجه گرفته‌اند و برعكس از ناكارآمدي يكي از اجزاء نظام سياسي جمهوري اسلامي ايران، ناكارآمدي كل اين نظام را استنتاج كرده‌اند. اين كار كه همان سرايت دادن حكم جزء به كل است چيزي جز مغالطة مشهور به مغالطة جزء و كل نيست.[13]

ادامه »

پرسش :
این که می گویند حکومت اسلامی با جمهوری اسلامی که امام پایه گذاری کرده اند متفاوت است -و از آن سوء استفاده سیاسی می کنند- از نظر امام درست است؟
پاسخ :
بين حكومت اسلامی با جمهورى اسلامى هيچ گونه تفاوت ماهوى و اساسى وجود ندارد، تنها مسأله اى كه وجود دارد اين است كه حكومت اسلامی در صدد بيان ماهيت حكومت است و منظور از آن حكومتى است كه نظام هاى مختلف آن اعم از سياسى، حقوقى و اقتصادى، مطابق و منبعث از منابع و آموزه هاى اسلامی باشد. اما جمهورى اسلامى بيشتر نظر به “ساختار” حكومت اسلامی دارد كه در شرايط زمانى خاص (مانند عصر حاضر) بهترين و مناسب ترين شكل و قالب براى تحقق آن آموزه هاى اسلامی و دينى است.
از مجموع آنچه در متون و منابع معتبر دينى در باب دولت و حكومت آمده است، چنين برمى‌آيد كه اسلام بر شكل خاصى از ساختار نظام سياسى با جزئيات مشخص اصرار ندارد، بلكه اسلام فراتر از معرفى شكل خاصى از حكومت و متناسب با احكام ثابت و تغييرناپذير خود، چارچوب كلى و كلانى را معرفى كرده كه آن چارچوب در درون خود تغييرات، تطورات و اشكال متعدّد و متنوعى را پذيرا مى‌شود. اسلام نه به طور كلى مردم را به حال خود رها كرده كه هر چه خواستند انجام دهند و نه شكل تنگ و محدودى را براى حكومت معرفى مى‌كند كه فقط در شرايط زمانى و مكانى محدودى قابل اجرا باشد. از آن چارچوب كلى و كلانى را كه اسلام براى حكومت معرفى كرده به “حكومت و نظام اسلامى” تعبير مى‌شود.
بنابراین تفاوت بین حکومت اسلامی با جمهوری اسلامی از نوع تفاوت بین محتوا و قالب است. حکومت اسلامی محتوا و ساختار درونی را مشخص می کند و جمهوری اسلامی، قالب و شکل اجرایی این ساختار درونی است.
نظر امام قُدّس سرّه الشريف از همان ابتداى انقلاب اين بود كه «شيوۀ حكومت» و «قانون اساسی» آن بايد با نظر مستقیم مردم باشد به همه پرسى گذارده شود تا شيوۀ حكومتى خاصّى بر مردم تحميل نشود بنا بر اين برای تعیین نوع حکومت در روز 12 فروردين سال 1358 رأى گيرى سراسری برگزار و با رأی بیش از (98درصد) شيوۀ حكومتى « جمهورى اسلامى » توسط مردم تعیین گردید.
اما باید توجه داشت تا رسیدن به جامعۀ کامل اسلامی راه طولانی وجود دارد و تشکیل حکومت اسلامی با قالب جمهوری اسلامی، نقطۀ شروعی برای رسیدن به جامعۀ نمونۀ اسلامی با محوریت دستورات خداوند است.
پی نوشت:
[1] با استفاده از نرم افزار پرسمان با اندکی تغییر.